Częste KOSZMARY? 😨 – Kiedy powinniśmy zgłosić się do lekarza?

Koszmary to sny, które są niepokojące lub niepokojące. Według badań ponad 50 procent dorosłych zgłasza sporadyczne koszmary senne. Jednak niektórzy ludzie mają koszmary senne, które pojawiają się częściej. Nazywa się je nawracającymi koszmarami. Nawracające koszmary często mają przyczynę. W tym artykule 🔍 dowiesz się:

• Jakie są najczęstsze przyczyny koszmarów?
• Jak leczyć koszmary?
• Kiedy udać się do lekarza?
• Jak przygotować się do wizyty u lekarza?

Nie wszystkie powracające koszmary są co noc takie same. 🔁 Wiele koszmarów ma podobne motywy i schematy, ale mogą różnić się treścią. Niezależnie od tego, często wywołują podobne, utrudniające ponowne zaśniecie emocje, w tym:

• gniew
• smutek
• poczucie winy
• lęk

Przyczyny koszmarów

Koszmary mogą wystąpić z wielu powodów. Jeśli 2 osoby doświadczyły wypadku samochodowego, to może zdarzyć się tak, że tylko jedna z nich będzie miewać koszmary na ten temat. Wszystko zależy od naszej wrażliwości i odporności na przeciwności losu. Oto 5 najczęstszych przyczyn występowania koszmarów. 😨

1️⃣ Koszmary a Stres, lęk lub depresja

Stres jest jedną z emocji, generujących problem z ukierunkowaniem jej w produktywny sposób. Z tego powodu sny mogą być jedną z niewielu okazji, by ciało przepracowało te uczucia 🛏️. W jednym z badań wysunięto hipotezę, że stres i trauma z dzieciństwa mogą powodować nawracające koszmary w późniejszym życiu.

Lęk i depresja mogą również powodować koszmary. Koszmary te mogą obejmować sytuacje związane z poczuciem własnej wartości, nawrotami choroby, a dla niektórych nawet atakami paniki połączonymi z budzeniem się nie mogąc oddychać. 😮‍💨

2️⃣ Koszmary a PTSD, czyli Zespół Stresu Pourazowego

Aż 71 procent osób z zespołem stresu pourazowego (PTSD) doświadcza koszmarów sennych. PTSD jest jedną z głównych przyczyn nawracających koszmarów sennych u dorosłych. Jednym z najczęstszych objawów PTSD jest „ponowne doświadczanie” lub retrospekcje traumatycznych wydarzeń lub sytuacji. 💥

Czasami te retrospekcje mogą objawiać się jako koszmary. Dla osób z zespołem stresu pourazowego nawracające koszmary senne mogą mieć wiele negatywnych skutków, w tym:

• przyczynianie się do lub nasilenie objawów PTSD
• przyczynianie się do depresji lub jej pogarszanie
• obniżenie jakości snu

Treść tych koszmarów może się różnić w zależności od osoby. Dla niektórych osób te sny są powtarzającymi się koszmarami, w których pierwotna trauma jest odtwarzana w kółko. Dla innych koszmary są symbolem emocji i uczuć pierwotnej traumy.

Zmagasz się z koszmarami? Dowiedz się, jak kontrolować swoje sny poprzez technikę świadomego śnienia.

3️⃣ Koszmary a zaburzenia snu

Niektóre zaburzenia snu mogą prowadzić do nawracających koszmarów. Bezdech senny to stan charakteryzujący się przerywanym oddychaniem podczas snu. Narkolepsja to zaburzenie układu nerwowego, które powoduje ciężką senność 💤 w ciągu dnia, halucynacje i paraliż senny. Takie stany mogą wpływać na jakość snu i mogą być podstawową przyczyną nawracających koszmarów.

Może być to spowodowane tym, że kiedy wejdziemy w stan paraliżu sennego, który nie należy do najprzyjemniejszych odczuć, poczujemy strach. I przez odczucie tego strachu, nasz umysł zacznie dobierać odpowiednie obrazy, które będą godnie reprezentować uczucie strachu odczuwane w ciele, w naszym śnie. To tak jak moment, w którym dzwoni budzik, a nasz sen dostosowuje się do tej narracji i wplata dźwięk budzika w nasz sen. 😴

CBD w znacznym stopniu pomaga w lepszym śnie. Dowiedz się więcej z tego artykułu.

4️⃣ Koszmary a Leki 💊

Niektóre leki, takie jak leki przeciwdepresyjne, leki zmieniające ciśnienie krwi i inne leki stosowane w leczeniu określonych schorzeń, mogą powodować koszmary senne. Jedno starsze badanie z 1998 r. wykazało, że najczęstszymi lekami wywołującymi koszmary były leki uspokajające i nasenne, beta-blokery i amfetaminy.

5️⃣ Koszmary a nadużywanie substancji

Istnieje wiele objawów odstawienia, które występują w wyniku nadużywania substancji, w tym koszmary senne. Te koszmary mogą być bardziej intensywne na początku abstynencji, ale zwykle ustępują w ciągu kilku tygodni wstrzemięźliwości od używek. Odstawienie alkoholu 🍷 najczęściej powoduje koszmary.

Koszmary a lęki nocne

Chociaż koszmary i lęki nocne mogą wydawać się podobne, są to zupełnie inne doświadczenia. Lęki senne to przerażające, wyraziste sny, które zwykle powodują natychmiastowe przebudzenie danej osoby. Te sny są często bardzo łatwe do zapamiętania.

Z lęków nocnych trudno się obudzić. 😯 Osoba może odczuwać skrajne pobudzenie, takie jak wymachiwanie się, krzyki, a nawet lunatykowanie. Pomimo tych fizycznych reakcji, ludzie, którzy doświadczają lęków nocnych, zwykle je przesypiają.

Lęki nocne i koszmary senne pojawiają się na różnych etapach snu. Kiedy zasypiasz, zazwyczaj przechodzisz przez cztery fazy snu. W pierwszym i drugim etapie jesteś w lekkim stanie snu. W trzecim i czwartym etapie zapadasz w głębszy sen 💤.

Mniej więcej co 90 minut 🕛 wchodzisz w to, co często nazywa się piątym etapem snu, który jest snem z szybkimi ruchami gałek ocznych (REM). Lęki nocne zwykle pojawiają się, gdy jesteś we śnie nie-REM, podczas gdy koszmary senne pojawiają się podczas snu REM.

Wiele koszmarów może zostać przekształconych w tzw. świadomy sen, w którym możemy robić, co tylko chcemy. Dowiedz się więcej na temat lucid dreamingu z tego artykułu.

Koszmary – Leczenie

W wielu przypadkach leczenie nawracających koszmarów obejmuje leczenie ich źródła. Adresowanie samego objawu w postaci koszmaru poprzez np. tabletki nasenne nie rozwiąże w pełni naszego problemu

Depresja i niepokój

Leczenie stanów, takich jak depresja i lęk, może pomóc w rozwiązaniu myśli i uczuć, które mogą prowadzić do koszmarów. Niektóre opcje leczenia tych schorzeń mogą obejmować:

• psychoterapia, zwłaszcza terapia poznawczo-behawioralna (CBT)
• leki, takie jak selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI)
• grupy wsparcia
• techniki relaksacyjne, takie jak joga, medytacja i głębokie oddychanie
• regularne ćwiczenia 💪

Zaburzenia snu

Leczenie stanów snu, takich jak bezdech senny 😮‍💨 i narkolepsja, może się różnić. Bezdech senny jest zwykle leczony za pomocą aparatów oddechowych, leków, zmian stylu życia, a w niektórych przypadkach nawet operacji. Narkolepsja jest najczęściej leczona długoterminowymi lekami, takimi jak stymulanty i niektóre leki przeciwdepresyjne.

PTSD

Jeśli koszmary senne są spowodowane przez PTSD, ważne jest, aby szukać profesjonalnej pomocy. Istnieją określone metody leczenia, które można zastosować w przypadku koszmarów spowodowanych PTSD, takie jak terapia obrazowa i dysocjacja wzrokowo-kinestetyczna.

Terapia obrazowa obejmuje przypominanie koszmaru (lub koszmarów) po przebudzeniu i zmianę zakończenia tak, aby sen 💤 nie był już groźny. ⚠️ Terapia dysocjacji wzrokowo-kinestetycznej to kolejna technika stosowana w celu przepisania traumatycznych wspomnień w nowe, mniej traumatyczne wspomnienia.

Oprócz leczenia lęku i depresji, terapia poznawczo-behawioralna (CBT) może być również stosowana do leczenia koszmarów sennych spowodowanych przez PTSD. 😴

W jednym z ostatnich badań naukowcy sprawdzili, czy stosowanie CBT w przypadku PTSD pomogłoby również złagodzić nawracające koszmary senne wywołane traumą. Uczestnicy badania otrzymywali CBT przez 20 tygodni.

Naukowcy odkryli, że po 20 tygodniach CBT 77 procent uczestników nie doświadczało już nawracających koszmarów związanych z zespołem stresu pourazowego. W przypadku koszmarów sennych spowodowanych przez PTSD leki mogą być stosowane jako część protokołu leczenia całego zaburzenia. Jednak poza PTSD rzadko stosuje się leki w leczeniu nawracających koszmarów.

Medytacja znacząco zmniejsza poziom stresu, który odczuwamy. Dowiedz się jak zacząć medytować z tego artykułu.

Zmiany stylu życia

Jednym ze sposobów na ograniczenie nawracających koszmarów sennych jest wyrobienie zdrowych nawyków snu poprzez poprawę schematu działań wykonywanych przed przed snem.

• Utwórz harmonogram snu.
  Harmonogram snu może pomóc w zapewnieniu wystarczającej ilości snu przez całą noc i pomóc w zasypianiu. Chodzenie spać i budzenie się o tej samej porze może również zapewnić pewną stabilność, jeśli doświadczasz nawracających koszmarów z powodu stresu lub niepokoju.
• Porzuć elektronikę.
  Ogromną częścią zwiększania jakości snu jest upewnienie się, że twoje ciało jest gotowe do snu. Wiadomo, że niebieskie światło z ekranów tłumi melatoninę, hormon snu, utrudniając tym samym zasypianie.
• Unikaj używek. ☕
  Przyjmowanie używek przed snem może utrudnić zasypianie. Według National Sleep Foundation alkohol, papierosy i kofeina mogą negatywnie wpływać na twój sen 💤.
• Zadbaj o odpowiednie warunki snu.
  Upewnij się, że Twoje łóżko, poduszki i kołdra są wygodne. Ponadto dekorowanie sypialni znajomymi, wygodnymi przedmiotami może pomóc w stworzeniu bezpiecznej przestrzeni do zasypiania.

Kiedy doświadczasz nawracających koszmarów, możesz mieć trudności z ponownym zaśnięciem. Oto kilka metod, których możesz użyć, aby się uspokoić po przebudzeniu się z koszmaru.

• Oddychaj głęboko.
  Jeśli budzisz się przestraszony lub niespokojny, głębokie oddychanie, zwane również oddychaniem przeponowym, może pomóc spowolnić tętno i obniżyć ciśnienie krwi.
• Omów swój sen. 😴
  Czasami rozmowa na temat snu z partnerem lub przyjacielem może pomóc złagodzić niepokój, jaki mógł on wywołać. Może to być również dobry sposób na realizację tego, że to tylko sen i nic więcej.
• Przepisz sen.
  Część CBT polega na przepisaniu twoich myśli i uczuć. Jeśli potrafisz przepisać koszmar na coś, co jest mniej przerażające lub niepokojące, może się okazać, że będziesz w stanie ponownie zasnąć.

Kiedy iść do lekarza

Kiedy nawracające koszmary senne wpływają na Twoją zdolność do dobrego snu lub powodują zwiększony niepokój lub depresję w ciągu dnia, poszukaj pomocy profesjonalisty.

Jeśli Twoje koszmary senne są związane ze stresem, lękiem lub depresją, umów się na wizytę u lekarza w celu ich leczenia. Jeśli nie masz jeszcze specjalisty od zdrowia psychicznego, możesz wyszukać takie placówki za pomocą Google Maps lub portalu ZnanyLekarz. 👩‍⚕️

W przypadku kiedy Twoje koszmary senne są związane z zaburzeniami snu, Twój lekarz może zlecić badanie snu. Badanie snu to test, który jest powszechnie wykonywany w placówce testującej nasz sen 💤 przez całą noc. Wyniki testu mogą pomóc lekarzowi ustalić, czy masz zaburzenia snu, które mogą prowadzić do nawracających koszmarów.

Przygotowanie do wizyty

Prowadzenie dzienniczka snu przez dwa tygodnie przed wizytą może pomóc lekarzowi lepiej zrozumieć harmonogram snu, czynniki wpływające na sen i występowanie koszmarów. Rano zapisz tyle, ile pamiętasz o czynnościach wykonywanych przed snem, jakości snu i tak dalej. Pod koniec dnia zapisuj zachowania, które mogą wpływać na sen 😴, takie jak zakłócenia harmonogramu snu, spożycie alkoholu i przyjmowane leki. Jeśli to możliwe, możesz zabrać ze sobą członka rodziny lub przyjaciela, aby udzielić dodatkowych informacji.

Co możesz zrobić

Przed wizytą sporządź listę ✔️:

• Wystąpiły jakiekolwiek objawy, w tym te, które mogą wydawać się niezwiązane z powodem wizyty
• Kluczowe dane osobowe, w tym wszelkie poważne stresy lub ostatnie zmiany w życiu
• Wszystkie przyjmowane leki, witaminy, zioła lub inne suplementy oraz dawki
• Pytania, które należy zadać lekarzowi, aby jak najlepiej wykorzystać wspólny czas
• Pytania, które należy zadać lekarzowi, aby jak najlepiej wykorzystać wspólny czas.

Przykładowe pytania:

• Co prawdopodobnie powoduje te objawy?
• Jakie są inne możliwe przyczyny?
• Jakie testy są potrzebne?
• Czy stan jest tymczasowy czy przewlekły?
• Jaki jest najlepszy kierunek działania?
• Jakie są alternatywy dla podejścia, które Pan/Pani proponuje?
• Czy są jakieś ograniczenia 🛑, których należy przestrzegać?
• Czy zalecana jest wizyta u specjalisty?
• Czy są jakieś broszury lub inne materiały drukowane, które mogę dostać? Jakie strony powinienem odwiedzić?

Nie wahaj się też zadawać innych pytań podczas wizyty. Pamiętaj, że lekarz jest po to, aby Ci pomóc i odpowiedzieć na nie. Dlatego najlepiej zapisać je wcześniej, ponieważ często kiedy przychodzi moment zadawania pytań — mamy w głowie pustkę

Czego można oczekiwać od lekarza

Lekarz prawdopodobnie zada Ci szereg pytań. Bądź gotowy, aby na nie odpowiedzieć, aby zarezerwować czas na przeanalizowanie punktów, na które chcesz poświęcić więcej czasu. Twój lekarz może zapytać o to❓:

• Kiedy zaczęły się objawy?
• Jak często pojawiają się koszmary i na czym one polegają?
• Co zwykle robisz przed snem?
• Czy istnieje historia problemów ze snem w Twojej rodzinie?
• Czy ktoś jeszcze w Twojej rodzinie ma problemy ze snem?

Diagnoza

Nie ma rutynowo wykonywanych testów w celu zdiagnozowania zaburzeń koszmarów. Koszmary senne są uważane za zaburzenie tylko wtedy, gdy niepokojące sny powodują niepokój lub uniemożliwiają wystarczającą ilość snu. 😴 Aby zdiagnozować zaburzenia koszmarne, lekarz przegląda Twoją historię medyczną i objawy. Twoja ocena może obejmować:

• Test.
  Możesz mieć badanie fizykalne, aby zidentyfikować wszelkie schorzenia, które mogą przyczyniać się do koszmarów. Jeśli twoje nawracające koszmary wskazują na niepokój, lekarz może skierować cię do specjalisty od zdrowia psychicznego.
• Dyskusja objawów.
  Zaburzenie koszmarne jest zwykle diagnozowane na podstawie opisu twoich doświadczeń. Twój lekarz może zapytać o historię problemów ze snem w Twojej rodzinie 👪. Twój lekarz może również zapytać ciebie lub twojego partnera o twoje zachowania podczas snu i omówić możliwość innych zaburzeń snu, jeśli jest to wskazane.
• Badanie snu (polisomnografia).
  Jeśli twój sen jest poważnie zaburzony, lekarz może zalecić nocne badanie snu, aby ustalić, czy koszmary senne są powiązane z innym zaburzeniem snu. Czujniki umieszczone na ciele będą rejestrować i monitorować fale mózgowe, poziom tlenu we krwi, tętno i oddech 🫁, a także ruchy oczu i nóg podczas snu. Możesz zostać nagrany na wideo, aby udokumentować swoje zachowanie podczas snu.

Koszmary – Leczenie

Leczenie koszmarów zwykle nie jest konieczne. Jednak może być konieczne, jeśli koszmary senne powodują niepokój lub zaburzenia snu i zakłócają funkcjonowanie w ciągu dnia. ☀️

Przyczyna zaburzenia koszmaru pomaga określić leczenie. Opcje leczenia mogą obejmować:

• Leczenie medyczne.
  Jeśli koszmary są związane ze stanem chorobowym, leczenie jest ukierunkowane na ten problem.
• Leczenie stresu lub lęku.
  Jeśli stan zdrowia psychicznego, taki jak stres lub lęk, wydaje się przyczyniać do koszmarów, lekarz może zasugerować techniki redukcji stresu 🧘, poradnictwo lub terapię ze specjalistą ds. zdrowia psychicznego.
• Terapia obrazowa.
  Często stosowana w przypadku osób, które mają koszmary senne w wyniku PTSD, terapia obrazowa polega na zmianie zakończenia na zapamiętany koszmar na jawie, aby nie był już groźny. Następnie ćwiczysz w swoim umyśle nowe zakończenie. Takie podejście może zmniejszyć częstotliwość koszmarów. 👍
• Leki.
  Leki są rzadko stosowane w leczeniu koszmarów. Jednak mogą być zalecane w przypadku ciężkich koszmarów sennych związanych z PTSD.

Koszmary – Podsumowanie

Nawracające koszmary zwykle mają przyczynę. Czasami ta przyczyna może być związana ze stresem lub lękiem, używaniem leków, a nawet nadużywaniem substancji.

Jeśli czujesz, że nawracające koszmary senne wpływają na jakość Twojego życia, skontaktuj się z lekarzem lub specjalistą ds. zdrowia psychicznego. Kiedy już wyleczysz przyczynę nawracających koszmarów, możesz być w stanie je zredukować lub wyeliminować na dobre.